Nauczanie św. Jana Pawła II - katecheza 29.11.1995 r.
„Maryja a godność kobiety" - to temat środowej katechezy św. Jana Pawła II, którą wygłosił 29 listopada 1995 r. Oto fragment tego wystąpienia:
„Postać Maryi, odczytana w świetle Jej życia zapisanego w Ewangelii, stanowi słuszną odpowiedź na potrzebę emancypacji kobiety: Maryja jest jedyną istotą ludzką urzeczywistniającą w sposób doskonały Boży plan miłości wobec ludzi.
Plan ten ukazany jest już w Starym Testamencie, w historii stworzenia, która przedstawia pierwszą parę stworzoną na obraz samego Boga: «Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę» (Rdz 1,27). Kobieta więc, nie mniej niż mężczyzna, nosi w sobie podobieństwo do Boga. Również i do niej, od momentu, gdy pojawia się na ziemi jako owoc Bożego działania, odnoszą się słowa uznania: «Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre» (Rdz 1,31). W tej perspektywie różnica między mężczyzną i kobietą nie sugeruje niższości kobiety ani nierówności, lecz stanowi nowy element, który wzbogaca Boży zamysł, jawiąc się jako coś «bardzo dobrego».
Zamiar Boży sięga jednak znacznie dalej niż ukazuje to Księga Rodzaju. W Maryi bowiem Bóg umożliwił ukształtowanie się osobowości kobiecej, która przekracza znacznie zwykłą sytuację kobiety, opisaną w stworzeniu Ewy. Niepowtarzalne miejsce Maryi w świecie łaski oraz Jej doskonałość są owocem szczególnej życzliwości Bożej, która pragnie doprowadzić wszystkich, mężczyzn i kobiety, do doskonałości moralnej i do świętości właściwej przybranym dzieciom Bożym. Maryja jest «błogosławiona między niewiastami»; jednak w niezwykłej godności, jaką wyznacza Jej plan Boży, ma udział w jakiś sposób każda kobieta.
Szczególny dar, który otrzymała Matka Pana, jest nie tylko świadectwem tego, co moglibyśmy nazwać szacunkiem Boga dla kobiety, ale ukazuje również głęboki zamysł obecny w planach Bożych, a odnoszący się do jej niezastąpionej roli w dziejach ludzkości.
Kobiety muszą odkryć ten Boży szacunek, by sobie coraz bardziej uświadamiać swą niezwykłą godność. Historyczną i społeczną sytuację, która doprowadziła do reakcji w postaci feminizmu, charakteryzował brak uznania dla wartości kobiety, spychanej niejednokrotnie do drugorzędnej, a nawet marginalnej roli. Nie pozwalało jej to wyrazić w całej pełni bogactwa inteligencji i mądrości, które cechuje kobiecość. Na przestrzeni wieków do zdolności kobiet nierzadko odnoszono się znikomym uznaniem, a czasem nawet z pogardą i niesłusznymi uprzedzeniami. Ten stan rzeczy pomimo znacznych zmian niestety utrzymuje się również dzisiaj w wielu krajach i środowiskach na świecie.
Postać Maryi świadczy o tak wielkim szacunku Boga wobec kobiety, że wszelkie formy dyskryminacji pozbawione są jakiejkolwiek teoretycznej podstawy. Wspaniałe dzieło, jakiego Stwórca dokonał w Maryi, daje mężczyzną i kobietom możliwość odkrycia nie dostrzeganych dotychczas wymiarów swego losu. Spoglądając na Matkę Pana, kobiety będą mogły lepiej pojąc swoją godność oraz wielkość swego posłannictwa. Ale również mężczyźni, w świetle Dziewicy Matki, mogą zyskać pełniejszą i bardziej zrównoważoną wizję własnej tożsamości, rodziny i społeczeństwa.
Uważne spojrzenie na postać Maryi, zgodnie z tym, co mówi o Niej Pismo Święte odczytywane w wierze Kościoła, jest szczególnie konieczne w związku z faktem, że niektóre prądy feministyczne oceniły Jej rolę bardzo nisko. Dziewica z Nazaretu była ukazywana niekiedy jako symbol osobowości kobiecej uwięzionej w granicach wąskiej i ciasnej rzeczywistości ogniska domowego.
A tymczasem jest wręcz przeciwnie, Maryja stanowi wzór pełnego rozkwitu powołania kobiety, bo mimo obiektywnych ograniczeń związanych z sytuacją społeczną, w jakiej żyła, wywarła ogromny wpływ na losy ludzkości i przemianę społeczeństwa.
Doktryna maryjna może również ukazać rozliczne sposoby, dzięki którym życie łaski pogłębia duchowe piękno kobiety.
Gdy kobiety są bezwstydnie wykorzystywane przez tych, którzy czynią z nich przedmioty pozbawione godności, służące zaspokojeniu ich niskich instynktów, Maryja potwierdza wzniosły sens kobiecego piękna, będącego darem i odzwierciedleniem piękna Boga.
Prawdą jest, że doskonałość kobiety tak jak urzeczywistniła się ona w pełni w Maryi, może wydawać się na pierwszy rzut oka nadzwyczajnym przypadkiem, niemożliwym do naśladowania, wzorem zbyt wzniosłym, by go realizować. Istotnie, jedyna w swoim rodzaju świętość Tej, która od samego początku otrzymała przywilej niepokalanego poczęcia, uważana była czasem za przeszkodę nie do pokonania.