Rok 2014

Litania Loretańska – hymn na cześć Maryi

 „Czułe słówka" - w ten sposób ks. Tomasz Jaklewicz nazwał kiedyś w „Gościu Niedzielnym" Litanię Loretańską, czyli specjalną modlitwę do Matki Bożej. „To przecież lista serdecznych słów, pobożnych pod Jej adresem. Wyrażamy w nich wdzięczność, szacunek, miłość. Dziękujemy za to, co Maryja zrobiła w życiu, a co przyniosło tak błogosławiony owoc dla świata. Prosimy, by Matka Boża opiekowała się nami na naszej drodze wiary. Litania Loretańska maluje także poetycki portret Jej świętości" - napisał ks. Jaklewicz.

Ta bardzo stara modlitwa błagalna, początkowo odmawiana i śpiewana przy konających, powstała w swojej pierwotnej wersji prawdopodobnie już w XII wieku we Francji. Od tego czasu była wielokrotnie modyfikowana i przekształcana. Zatwierdził ją oficjalnie papież Sykstus V w 1587 r. Litanię zaczęto domawiać w 1531 r. w sanktuarium Domku Loretańskiego we włoskim Loreto i stąd pochodzi jej nazwa. W Loreto litania była szczególnie popularna, często odmawiana i propagowana.

Liczba wezwań w litanii w miarę upływu czasu zmieniała się, dodawane były nowe. Np.: Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta (w związku z ogłoszeniem dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP), Królowo pokoju (w czasie I wojny światowej), Królowo wniebowzięta (po ogłoszeniu dogmatu o Wniebowzięciu NMP), Matko Kościoła (1980 r.), Królowo rodzin (1995 r.). Ogółem w litanii wymienionych jest 49 przymiotów Matki Bożej, ale w Polsce jest ich 50. Dodano bowiem wezwanie „Królowo Polskiej Korony" (po zatwierdzeniu liturgicznej uroczystości NMP Królowej Polski). Po II wojnie światowej wezwanie to przekształcono na „Królowo Polski".

Niektóre wezwania z litanii mogą być trudne do zrozumienia. Dlatego wyjaśnijmy, że np. „Panno można" wskazuje na dziewictwo Maryi, ale także na Jej moc, siłę duchową. „Gwiazdo zaranna" podkreśla fakt, że Matka Boża jest gwiazdą świecącą Bożym światłem. Zaranna oznacza gwiazdę poranną, zapowiadającą koniec nocy i początek dnia. W wymiarze nadprzyrodzonym chodzi o początek nowego życia w Bogu. Podobnie „Bramo niebieska" kieruje nas w stronę nieba, czyli Boga. Maryja jest bramą, która pokazuje nam przejście do Boga. Z kolei wezwanie „Różo duchowna" odnosi się do kwiatu róży. „Nazwanie Maryi Różą zwraca uwagę na Jej duchowe piękno. Róża pięknie pachnie. Maryja rozsiewa piękny zapach swojej świętości, który pociąga innych do świętości. Swoją osobą Matka Jezusa przypomina o naszym powołaniu do pięknego życia" - wyjaśnia o. Stanisław Mrozek SJ w książce „Dlaczego z Maryją przez życie".

Wezwanie „Wieżo Dawidowa" przypomina o tym, że Maryja była Żydówką. Dawid był natomiast uznawany przez Izraela za najlepszego władcę w historii. W Maryi spełniają się wszystkie zapowiedzi i oczekiwania na przyjście Mesjasza, czyli nowego Dawida. Jest też Maryja nazwana „Wieżą z kości słoniowej", co oznacza górowanie nad ziemią i obronę przed złem. Mamy też wezwanie „Domie złoty", bo Bóg w Niej zamieszkał. I wynikającą z tego „Arkę przymierza", bo Jezus, którego Maryja nosiła w sobie zawarł nowe przymierze między Bogiem a ludźmi.

Litania loretańska jest centralną częścią nabożeństwa majowego, które w Polsce cieszy się ogromną popularnością. To nabożeństwo odprawiane w majowe wieczory w kościołach, ale także przy kapliczkach i przydrożnych figurach, na stałe wpisało się w naszą tradycję.